Potówki to dość częsty problem u dzieci. Na szczęście nie są groźne, jednak mogą dokuczyć maluszkowi, chociażby z powodu swędzenia. Najbardziej narażone na nie są niemowlęta leżące, które większość czasu spędzają na plecach, a także maluchy ubierane zbyt ciepło.
Co to są potówki?
Potówki to zatkanie ujścia gruczołu potowego, a nie efekt kontaktu potu ze skórą, jak niektórzy sądzą. Przy nadmiernej produkcji potu (np. przy przegrzaniu) może dojść do zatkania ujścia gruczołu. Sprzyja im przegrzanie dziecko i nieodpowiednie ubranie wykonane z nienaturalnych materiałów?
Potówki są łatwe do rozpoznania, ponieważ przypominają grudkowe, drobne pęcherzyki umiejscowione w skupiskach. Wokół potówek może pojawić się zaczerwienienie czy łuszczenie, któremu może towarzyszyć uczucie pieczenia.
Potówki występują najczęściej na twarzy, zwłaszcza policzkach, karku i górnej części pleców, pod pachami, w pachwinach i na pośladkach. Rzadziej pojawiają się na rękach i nogach, jednak szczególną uwagę należy zwrócić na fałdki dziecka, np. na udach, które należy dokładnie osuszać po kąpieli.
Przyczyny występowania
Głównym powodem występowania potówek jest przegrzewanie maluszka.
Potówki zdarzają się o każdej porze roku. Najczęściej spotykane są latem. Zimą są wynikiem zbyt ciepłej garderoby lub wykonanej ze sztucznych materiałów. Aby ich uniknąć, należy ubierać brzdąca odpowiednio do temperatury i brać pod uwagę to, czy dziecko jest leżące i potrzebuje jednej warstwy ubioru więcej, czy spacerujące (biegające) – z uwagi na ciągły ruch będzie mu cieplej.
Jak leczyć potówki?
Zazwyczaj potówki znikają samoistnie i nie wymagają konsultacji z pediatrą. Sprawdzonym sposobem jest delikatne mycie skóry pokrytej potówkami ciepłą wodą i osuszanie jej ręcznikiem poprzez delikatne dotykanie. Nie trzemy potówek ani tym bardziej nie wyciskamy. Na skórę pokrytą potówkami nie nakładamy oliwek i balsamów, które mogą dodatkowo blokować pory.
Jeśli jest taka możliwość, zwłaszcza w przypadku potówek na pupie, staramy się pozostawić skórę dziecka odsłoniętą przez jakiś czas. Możemy więc pozwolić brzdącowi na harce bez pieluszki na ręczniczku czy kocyku. W ten sposób krostki się osuszają, a skóra oddycha.
W przypadku mocno zaczerwienionych potówek wielu rodziców stosuje stary, sprawdzony krochmal, czyli kąpiel w mące ziemniaczanej. Można także dodać do wody nadmanganian potasu, który ma podobne działanie.
W przypadku mocnych stanów zapalnych konieczna jest konsultacja z pediatrą.
Profilaktyka zdrowej skóry
Aby uniknąć potówek, należy stosować 3 proste zasady:
- Nie przegrzewamy dziecka – dzieci ubieramy podobnie jak siebie, dodając jedną warstwę. Ta stara zasada sprawdza się zarówno u niemowląt, jak i starszych brzdąców. Warto jednak pamiętać, że leżący maluszek przykryty kocem lub w śpiworku ma już w ten sposób o jedną warstwę więcej niż my.
- Aby uniknąć potówek na pupie, najlepiej wybierać chłonne pieluszki, które nie utrzymują wilgoci na powierzchni, np. polskie pieluszki Bambino. W przeciwnym razie skóra dziecka cały czas ociera o mokrą pieluszkę, a to prosta droga do odparzeń i potówek. Przewijanie niemowlaka powinno odbywać się zawsze według potrzeby. Należy pamiętać o dokładnym osuszaniu pupy dziecka lub pozwalając maluszkowi na chwilę leżenia bez pieluszki.
- Po kąpieli dokładnie osuszamy skórę dziecka, dotykając ręcznikiem każdej części ciała. Szczególną uwagę należy zwrócić na pachy, pachwiny oraz fałdki na rączkach i nóżkach.
Anna Bator
Weryfikacja merytoryczna – lek. Dagmara Zagrodny
